- ARMA
- I.ARMAArma, clamor militaris concitantis se aliosque ad arma apud Stat. Theb. l. 7. v. 135.Arma, arma insani, sua quisque, ignotaque nulloMore rapit.Et l. 11. v. 305.----- ----- ----- Arma,Arma prius famuli etc.Sic Virg. Aen. l. 2. v. 668.Arma viri, ferte arma viri.Alii. A cuius vocis frequentia, nota vox hodie usitata, Alarm. Vide quae de hac proclamatione militari eleganter adnotavit Iustus Zinzerlingius, in Promulside c. 51 et Casp. Bart. Animadv. ad Statium loc. cit.II.ARMAprovinc. et oppid. Regni Popayan, in America Meridionali prope fluv. Caucam.III.ARMAquid sint, notum: proprie nempe, quae armos tegunt, scuta videlicet, quibus nos defendimur; sicut tela, a Graeco τῆλε, quae procul hostem arcent. Inde latius vox extensa. Aerea antiquitus fuisse, ex Homero, Strabone, Pausania, aliis, liquet; quam in rem, vide Casp. Barthium Animadv. ad Stat. Achilleid. l. 1. v. 413.Aera domant Temesae.Suspendebant ea Veteres si praesenti militiae idonea non essent, eaque quae essent usui sumebant e Templis; uti de Cimone legimus, quem, equi sui frenum suspendisse in Acropoli Athenarum Minervaeque dedicâsse; e Templo contra eius clypeum ibi pendentem refixisse, quod non equestri, sed navali militiâ iam opus esse cerneret, tradit Plut. in Vita eius. Hinc idem Stat. ibid. v. 423. de armis,Velluntur postibus altis.Eadem postea, peractâ militiâ, Diis suis dicabant. Idem l. 5. Sylv. 2. Protreptico Crispini v. 148.Belligeris haec dona Deis, haec arma dicavit,Cernis adhuc titulos? Hunc ipse, vocantibus armis,Induit, hunc Regi rapuit thoraca Britanno.In exsequiis Virorum praeclarorum concuti solita, discimus ex Livio, qui motus armorum vocat l. 25. In vestibulo primorum Castrorum rogum factum esse, armatum exercitum decurrisse, cum tripudiis Hispanorum, motibusque armorum et corporum suae cuique genti assuetis. Vide funera Romanorum Principum, apud Appiamm, Dionem, alios. Etiam cremata ad expiandas caedes dicemus infra voce Ignis, item Lux. Pignori vero ob foenus capere vetuisse veter. Graeciae Legis latores, qui tamen eos, qui illis uti debebant, nectendos permiserint, usque ad Solonem, habes apud Diodor. Sic. l. 1. Alba autem Heroibus praecipuis placuisse, ad ostentandam animi puritatem, similiter ex Scriptoribus constat. Hinc Aeschylus de Amphiarao,------ ἀςπίδ᾿ ἔυκυκλον νέμωνΠάγχαλκον ἤυδα, σῆμα δ᾿ οὐκ ἐπην̑ κύκλῳ.Οὐ γὰρ δοκεῖν ἀριςτος, ἄλλ᾿ εἶναι θέλει,Βαθεῖαν ἄλοκα διὰ φρενὸς καρπούμενος,Ε᾿ξ ἡ̈ς τὰ κεδνα βλαςτάνει βουλεύματα.---- clypeum rotundum vibransUndique aeneum, dixit, signum vero non inerat orbi.Non enim videri optimus, sed esse, volebat,Profundo sulco animum impressus,Unde tam praeclara oriuntur consilia.Aliud est illud Virg. l. 9. Aen. v. 548.---- Parmâque inglorius albâ,de quo alibi etc. Atque haec primitiva vocis notio: pro Insignibus, ante annos demum circiter 400. Arma dici coepêre; quamvis alii huc trahant varia apud Poetas loca, ut Aen. l. 1. v. 187.---- ---- celsis in puppibus arma Caici.Item, l. 10. v. 80.Pacem orare manu, et praefigere puppibus arma.Et Horatii illud l. 1. Ep. 1. v. 4.--- Veianius armisHerculis ad postem fixis.Vide in voce Insignia etc. Militaria arma alicui dare vel tradere; Item Armis militaribus aliquem donare, cingere, honorare, apud aliorum saeculorum Scriptores passim occurrunt, pro eo quod hodie dicitur, Equitem auratum creare. Sermo vetus, a Germanorum ritu deductus videtur, qui traditione scuri et frameae adolescentes ad militiam aptos, sollenniter admisêre, teste Tacitô de Germ. mor. c. 18. Ademptio vero eorum, gravissima apud omnes gentes poena est, ab initio militaris disciplinae: quâ Anglo-Saxones etiam libertatem adimebant. Et Germani quidem non solum Ethnici, sed et ad fidem conversi, eâ religione arma coluerunt, ut nihil facerent nisi armati. Epulabantur armati. Consilia armati inibant, pactiones armorum contactu firmabant: Armati etiam iurabant, vel armatâ dexterâ vel super armis interdum honoratioris alicuius, interdum suis propriis, velut Diis Penatibus, vide Aimonium l. 41. c. 26. ubi agit de foedere, inter Dagobertum Francum et Saxones. Imo arma ex more consecrabant; et si consecrata non essent, ea prius sacranda dare iuraturus tenebatur, qui sanctius iurandi ritus fuit. Quod obtinuit usque ad Carolum M. qui tandem statuit, ut omne Sacramentum super reliquias iuretur. Vide quoque hîc infra, ut et in voce Clypeus etc. de more vero tegendi infra Tegere arma. Nec omittendum, Arma olim aerea fuisse vulneraque iis inflicta, quia causticam et siccam inflammationem in vulnere relinquunt, facilius esse curata. Unde cuspis hastae Achilleae, ut et ensis Memnonis, coeteraque Heroum arma aerea fuisse dicuntur. Quô fine aes temperaturâ quâdam indurari solitum; sed eâ amissâ ad usum ferri homines rediisse, referunt Proclus et Tzetzes in Hesiodum. Vide Delrium ad Troades Senec. Actu. 2. v. 218.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.